W tworzeniu noży i akcesoriów do noży przydatnych jest wiele narzędzi. Wśród nich są narzędzia kaletnicze, służące do obróbki skóry. Na rynku znajduje się ich bardzo duży wybór o różnorodnym zastosowaniu, dlatego warto je poznać, aby wiedzieć które z nich będą przydatne w knifemakingu. Przeczytaj dzisiejszy wpis na naszym blogu i dowiedz się, jaki masz wybór.
Czym zajmuje się kaletnik? Kilka słów o historii
Dzięki profesjonalistom, jakimi są kaletnicy, możemy cieszyć się skórzanymi wyrobami. Należą do nich między innymi torebki, walizki, torby, portfele, paski i pozostała galanteria skórzana.
To także ciekawy zawód z perspektywy historycznej. Po raz pierwszy mówiło się w Polsce o cechu kaletników w XVI wieku w Poznaniu. Był to wówczas jeden z ponad sześćdziesięciu cechów. Aby zostać kaletnikiem, należało nauczyć się tego cechu i zdobyć odpowiednie kwalifikacje do jego wykonywania. W tym celu trzeba było przejść przez wszystkie, tzw. stopnie wtajemniczenia, czyli: uczeń, następnie czeladnik, a na końcu – mistrz.
W 1989 roku powstała ustawa, dzięki której, aby zostać kaletnikiem i założyć swój warsztat, nie trzeba dłużej przynależeć do cechu rzemieślniczego.
Kaletnictwo, czyli profesja zapomniana? Nic bardziej mylnego!
Kiedyś kaletnika można było znaleźć w większości miejsc, podobnie jak szewca. Z biegiem czasu tego typu zawody zostały wyparte przez nowoczesne ułatwienia i stawianie na zupełnie inne potrzeby współczesnego społeczeństwa. Jednak rękodzieło wraca do łask, także kaletnictwo. Nawet, jeśli nie w formie punktów kaletniczych, to jako pasja.
Ze względu na to, że praca kaletnika bazuje na obróbce materiału, który wcale w obróbce nie jest tak prosty, przydają się do tego różne narzędzia kaletnicze. Znacząco ułatwiają zajmowanie się skórą.
Podstawowe narzędzia kaletnicze, które są niezbędne
Poza specjalistycznymi narzędziami kaletniczymi, które są charakterystyczne wyłącznie dla kaletnictwa, jest jeszcze zestaw podstawowych przyborów. Należą do nich między innymi narzędzia kreślarskie. Cyrkiel, liniał czy ekierka są bardzo potrzebne, żeby móc wyprodukować skórzaną galanterię.
Szydło jest kolejnym narzędziem kaletniczym, które jest niezmiernie ważne. Bez niego trudno jest o prawidłowo wykonywane rzemiosło. Swoim kształtem przypomina swego rodzaju szpikulec, na przykład do lodu, choć może być ono czasem lekko zakrzywione. Jego podstawowym celem jest zaznaczanie miejsc, w których będzie przewlekana nić. Można za jego pomocą także wykonywać i poszerzać otwory. Można je zrobić również tzw. wybijakiem.
Nie należy zapominać o igle rymarskie pośród narzędzi kaletniczych. Jest ona gruba, ma stępione ostrze i dość grube ucho. Dzięki niej szycie skóry jest łatwe i nie wymaga wiele wysiłku. Kaletnik, któremu zależy, aby szew wyglądał dobrze, będzie potrzebował odpowiednie rowki creaser lub groover, który je wycina.
Jak połączyć skórę z metalem?
Szczególnie w przypadku wykonywania torebek, toreb i innych przedmiotów, które mają elementy metalowe, konieczne są narzędzia, które ułatwią to ich przymocowanie. Podstawowym narzędziem kaletniczym, które służy w tym celu, są obcęgi, zarówno płaskie, okrągłe, jak i tnące. Do mocowania nitów czy też zatrzasków, przydaje się wycinak dziurek.
Wszystkie powyższe narzędzia kaletnicze, to taki “kaletniczy must have”. Bez niego wykonywanie tego zawodu przestałoby być rzemiosłem. Jeśli interesujesz się kaletnictwem, jest to Twoje hobby i chcesz się tym zająć w domowym zaciszu, to poniżej znajdziesz wykaz pozostałych narzędzi kaletniczych, które mogą Ci się przydać.
Nazwy narzędzi kaletniczych i ich zastosowanie
Dobrze zaopatrzone sklepy dla nożorobów oferują przydatne w tym hobby narzędzia kaletnicze. Wszystkie, które znajdują się na poniższej liście, znajdziesz także w naszym sklepie internetowym. Są to między innymi:
- beveler, służący do szarfowania oraz ścieniania brzegu skóry,
- edge beveler, przyrząd do fazowania brzegów skóry. Dostępnych jest kilka szerokości cięcia,
- groover jest przeznaczony do tworzenia, wycinania rowków wzdłuż krawędzi skóry. Takie rowki mogą mieć funkcję ozdobną, ale i praktyczną – w nim prowadzony będzie szew,
- igły do zszywania skór mogą mieć różne kształty i przydają się w wielu sytuacjach. Rozróżniamy igły proste, siodlarskie, a także rombowe, zagięte i inne. Igły są przeznaczone do szycia ręcznego bądź mogą być montowane w szydłach,
- nici: mogą być syntentycznie, ale doskonale sprawdzają się naturalne, na przykład lniane, woskowane. Muszą być trwałe, mieć odpowiednią grubość oraz sztywność,
- modelatory służą do wygniatania w skórze wybranych wzorów. Najczęściej można spotkać modelatory o dwóch końcówkach do wyboru. Ich oferta jest bardzo szeroka, różnorodne zdobienia doskonale wyglądają na skórze,
- wycinacze: dzięki nim można w prosty sposób wyciąć pasek skórzany lub rzemień z większego arkusza skóry,
- rylce służą do wycinania rowków w skórze. Ich ostrza mają różne kształty, na przykład w kształcie litery V oraz U,
- radełko ułatwia wykonanie otworów na szwy, wyznacza ich położenie,
- planer działa na zasadzie struga. Jego funkcją jest ścienianie większej powierzchni arkuszy skóry,
- swivel knife nacina lico skóry w trakcie wytłaczania wzorów,
- szydła przebijają otwory pod nici, mają wymienne igły. Odmianą tego narzędzia jest specjalne szydło do szycia, które poza wykonaniem otworów umożliwia wprowadzenie nici,
- rolki modelujące można zastosować na wilgotnej skórze aby uzyskać ładnie wytłoczony wzór. Rolki można umieścić w oprawie radełka,
- kostka rymarska ma szerokie zastosowanie, od formowanie i wygładzania skóry po wytłaczanie rowków jej główką. Można nią także zaokrąglać krawędzie skóry,
- narzędzie do wykańczania krawędzi może służyć między innymi do ich polerowania i wygładzania.
Akcesoria przydatne w kaletnictwie
Osoby zszywające skórę na pochwy docenią dobrej jakości rękawice do szycia skóry, chroniącą dłoń przy przepychaniu igły. W sytuacji, w której chcemy zabarwić skórę, możemy wykorzystać dodatkowe narzędzie kaletnicze: specjalnie przygotowany bawełniany tampon, który zapewni równomierne pokrycie barwnikiem.
Dodatki kaletnicze, które mogą być bardzo przydatne
Niektóre dodatki kaletnicze, mają zastosowanie również poza tą profesją. Są jednak bardzo przydatne i każdy kaletnik powinien mieć je w swojej szufladzie lub pudełku. Należą do nich różnego rodzaju igły, metalowe kółka, pędzelki, karabińczyki, radełka, szczotki, nożyczki, dyspensery i taśmy klejące, a także spraye impregnacyjne.
Jakie narzędzia kaletnicze wybrać na początek?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z wyrobami ze skóry i chcesz zaopatrzyć się w narzędzia kaletnicze, postaw na podstawowy i dość uniwersalny zestaw. Nie wszystkie przydadzą Ci się na raz, ale z pewnością nie będą leżeć bezczynnie. Postaw na wytłaczacz linii, szpatułki ścierne, spacer, nóż japoński, radełko, francuski skiver i ostrza do niego, dziurkacz obrotowy, groover, szydło, keen beveler, wybijak pod szwy i fazowarka. Te narzędzia kaletnicze pomogą Ci wykonać kilka różnych rodzajów skórzanej galanterii, abyś mógł się przekonać, czy kaletnictwo na pewno jest dla Ciebie i czy sprawia Ci przyjemność.